Ondernemingsraad

Inspraak werknemers

Personeel kan op verschillende manieren inspraak hebben in de onderneming van de werkgever. Als bedrijven meer dan 50 werknemers hebben, geldt de wettelijke verplichting om een ondernemingsraad (OR) in te stellen. Ook de rechten van de OR zijn wettelijke vastgelegd. Via de OR kan het personeel bijdragen aan het goed functioneren van de organisatie. Naast het recht op informatie heeft de OR inspraak en mag hij adviseren bij bepaalde besluiten van de onderneming. Er zijn zelf besluiten binnen de onderneming waarvoor geldt dat deze alleen genomen mogen worden met instemming van de OR. De bevoegdheden van de OR kunnen via een cao of een schriftelijke overeenkomst (tussen werkgever en ondernemingsraad) worden uitgebreid.

Personeelsvertegenwoordiging

Ondernemingen met meer dan 50 werknemers zijn wettelijk verplicht om een ondernemingsraad in te stellen. Zijn er 10 tot 50 werknemers in dienst, dan kunnen zij vrijwillig een OR of een personeelsvertegenwoordiging opzetten. Als de meerderheid van de werknemers daarom vraagt, bestaat de verplichting om dit orgaan in te stellen. Bedrijven met minder dan tien werknemers kunnen vrijwillig een personeelsvergadering opzetten. Let erop dat een personeelsvertegenwoordiging en een personeelsvergadering andere bevoegdheden hebben dan een OR.

Adviesrecht Ondernemingsraad

Als een werkgever besluiten neemt die grote gevolgen kunnen hebben voor werknemers, dan is het bestuur verplicht om advies van de ondernemingsraad te vragen voordat het bestuur het voorgenomen besluit daadwerkelijk neemt. Op deze manier kan de OR nog invloed hebben op de inhoud van het besluit. Dit is het geval bij bijvoorbeeld reorganisaties, fusies of grote investeringen. Als de OR anders adviseert dan het voorgenomen besluit, en het besluit wordt vervolgens door het bestuur genomen zonder dat het advies van de OR wordt opgevolgd, dan moet het bestuur de uitvoering van het besluit met een maand uitstellen (opschorten). In die tijd kan de OR tegen het besluit beroep aantekenen bij de Ondernemingskamer van het gerechtshof Amsterdam. De Ondernemingskamer beoordeelt vervolgens of het besluit van het bestuur in redelijkheid genomen had kunnen worden.

Instemmingsrecht Ondernemingsraad

Is er sprake van het vaststellen, wijzigen of intrekken van personele regelingen bijvoorbeeld omtrent werktijden, arbeidsomstandigheden of ziekteverzuim? Dan moet het bestuur de besluitvorming over deze onderwerpen voorleggen aan de ondernemingsraad. Ten aanzien van deze onderwerpen heeft de OR een instemmingsrecht. Met andere woorden: als de OR niet kan instemmen met het voorgenomen besluit van het bestuur, dan kan het bestuur het voorgenomen besluit niet nemen. In dat geval heeft het bestuur het recht om die weigering van de OR aan te vechten (via de bedrijfscommissie) bij de kantonrechter.

Initiatiefrecht ondernemingsraad

Behalve het adviesrecht en het instemmingsrecht, heeft de ondernemingsraad een initiatiefrecht. Dit wil zeggen dat zij de werkgever voorstellen mag doen over alle sociale, organisatorische, financiële en economische zaken die de onderneming betreffen. Als de OR het initiatief neemt tot een dergelijk voorstel, dan is daar voor de werkgever de plicht aan verbonden om met de OR over dit initiatief te overleggen, alvorens een voorstel eventueel af te wijzen.

Informatierecht ondernemingsraad

De ondernemingsraad moet over de informatie beschikken die zijn nodig heeft om haar taak uit te oefenen. Dit informatierecht ziet bijvoorbeeld op de jaarrekening van de onderneming en de door de onderneming gehanteerde beloningsstructuur en de arbeidsvoorwaarden. Ook tijdens de aandeelhoudersvergaderingen van de onderneming hebben zij een spreekrecht.